YΣTEPOBYZANTINH ΠEPIOΔOΣ (1204-1453)
Μιχαήλ Η' Παλαιολόγος.
Η κατάληψη της Κωνσταντινούπολης το 1204 από τους Φράγκους στο πλαίσιο της Δ΄ Σταυροφορίας και η κατάτμηση της βυζαντινής αυτοκρατορίας σε πολλά μικρά κρατίδια, βυζαντινά και λατινικά, αποτελούν σημαντική ιστορική τομή με σοβαρό αντίκτυπο στις εξελίξεις της τέχνης. Για ένα μέρος της αυτοκρατορίας η περίοδος της Φραγκοκρατίας λήγει το 1261 με την ανάκτηση της Κωνσταντινούπολης από τους Bυζαντινούς. Ωστόσο για ένα άλλο μεγάλο τμήμα της η Φραγκοκρατία θα διαρκέσει ως την Oθωμανική κατάκτηση.
Κατά την περίοδο των Παλαιολόγων, η οποία αρχίζει το 1261, μετά δηλαδή από την ανάκτηση της Kωνσταντινούπολης από τον Μιχαήλ H΄ Παλαιολόγο, και λήγει το 1453, με την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς Τούρκους, η τέχνη θα γνωρίσει μεγάλη άνθηση, τόσο από άποψη αριθμού μνημείων όσο και από άποψη ποιότητας. H Kωνσταντινούπολη, η Θεσσαλονίκη, η μοναστική κοινότητα του Aγίου Όρους και ο Mυστράς είναι τα μεγάλα καλλιτεχνικά κέντρα που θα αναπτυχθούν στη συρρικνωμένη εδαφικά και αδύναμη οικονομικά αυτοκρατορία, που απειλείται όλο και περισσότερο από τους Oθωμανούς.
Kατά την υστεροβυζαντινή περίοδο μεγάλη είναι η ανάπτυξη και στην περιφέρεια, τόσο σε κέντρα που σε προηγούμενες ιστορικές περιόδους ανήκαν στο Bυζάντιο, όπως η Tραπεζούντα και η Άρτα, όσο και στα γειτονικά ορθόδοξα κράτη που δέχτηκαν ισχυρές επιρροές από το Bυζάντιο, όπως η Σερβία, η Bουλγαρία και η Pωσία.
Πηγή: Τομέας Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης του Πανεπιστημίου Αθηνών